Tijdens de rondreis door Noord-Korea zijn we meerdere keren teruggekeerd naar Pyongyang. Bij het tweede verblijf in de stad hebben we onder meer het mausoleum waar Kim Il Sung en Kim Jong Ill opgebaard liggen en het oorlogsmuseum bezocht.
Kumusan Sun Memorial Palace
We begonnen de dag met het mausoleum, bekend als Kumusan Sun Memorial Palace. Aan de buitenkant ziet het gebouw er al heel indrukwekkend uit. Helemaal wit en alle ramen zijn dichtgemaakt en geschilderd. Dit was oorspronkelijk het verblijf van Kim Il Sun toe hij nog leefde. Van binnen is het gebouw nog bijzonderder. Dit begint al met de meterslange loopbanden (zoals op een vliegveld) en roltrappen waar je als bezoeker langs vervoerd wordt voor je überhaupt bij de kamers komt waar de gebalsemde lichamen van de leiders liggen. Langs de loopbanden zijn foto’s tentoongesteld van alle beroemdheden en staatshoofden waarmee de leiders op de foto zijn geweest.
Een bezoek aan het mausoleum is heel formeel en aan veel regels gebonden. Mannen moeten in pak en vrouwen moeten in elk geval een blouse en een zwarte rok dragen. Foto’s maken is ten strengste verboden in het gebouw. Je moet bij binnenkomst ook al je bezittingen inleveren (alleen je portemonnee mag je meenemen).
Verder moet je als je bij de opgebaarde leiders komt een rondje lopen rondom de kist. Ik geloof in rijen van drie (maar het kan ook vier zijn). Aan elke zijde van de kist maak je een buiging, behalve aan het hoofdeinde.
Na de kamers waar de leiders liggen, wordt je langs een tentoonstelling geleid van prijzen en geschenken die de leiders ontvangen hebben.
Het meest bijzonder vond ik de voertuigen die tentoongesteld waren, zoals het treinstel waarmee Kim Jong Ill zich altijd liet vervoeren en waarin hij ook gestorven is.
Revolutionary Martyrs’Cemetry
Na het mausoleum, bezochten we het Revolutionairy Martyrs’ Cemetry, een begraafplaats voor gesneuvelde revolutionairen. Elk graf heeft een borstbeeld waaraan je kunt zien wie er ligt. Ook het graf van de moeder van Kim Il Sung ligt hier. Je herkent dit graf gemakkelijk, omdat hier elke dag door veel bezoekers bloemen worden neergelegd.
Bloemetjes leggen
Dit is ook meteen iets waar je rekening mee moet houden als je reist door Noord-Korea. Je wordt geacht op verschillende belangrijke plekken bloemen te kopen en deze neer te leggen en te buigen als teken van respect. Bijvoorbeeld bij de bronzen beelden van Kim Ill Sung en Kim Jong Ill, die we eerder bezochten. Maar ook bij dit beeld. Of je het er nu mee eens bent of niet, je kunt het eigenlijk niet weigeren omdat dit als respectloos wordt gezien en je hiermee jezelf en de gidsen die je meekrijgt van de Staat in de problemen kan brengen.
Pyongyang Marathon
Overigens werd er tijdens het tweede bezoek aan Pyongyang in deze reis de Pyongyang Marathon gehouden. Het was goed te merken dat er ineens veel meer toeristen in de stad waren. We hebben ook nog een stukje langs de route gestaan om te juichen voor de voorbijkomende lopers. Natuurlijk kun je het niet vergelijken met de marathons die je in grote wereldsteden ziet, maar er doen wel heel veel buitenlanders aan mee die het ook meteen combineren met een bezoek aan het land.
Oorlogsmuseum – Victorious Fatherland Liberation War Museum
Tot slot zijn we in Pyongyang nog naar het oorlogsmuseum geweest. Dit vond ik zeker één van de meest interessante dingen om te bezoeken in de stad. Natuurlijk is er heel veel propaganda voor Noord-Korea en is de informatie die de gidsen geven erg gekleurd, maar het is erg bijzonder om te zien. Het begint al met de nagebouwde loopgraven voor de ingang waar allerlei Amerikaanse voertuigen, vliegtuigen en bommen tentoongesteld zijn die het Noord-Koreaanse leger heeft buitgemaakt tijdens de Korea-oorlog. Hier worden bijna met trots ook foto’s bij getoond van bijvoorbeeld een gesneuvelde piloot die met zijn vliegtuig is neergehaald.
Waar ze overduidelijk het meest trots op zijn bij dit museum is de onderzeeër USS Pueblo (AGER-2). Dit schip heeft het Noord-Koreaanse leger in beslag genomen in 1968, omdat het te dicht bij de kust voer en de bemanning verdacht werd van spionage.
Op de bovenste verdieping van dit museum is een panorama te zien over de Korea-oorlog. Er wordt een verhaal vertelt en ondertussen worden er allerlei projecties op het panorama getoond. Dit is echt heel knap gemaakt.
Door naar Nampo
Hierna zijn we doorgereden naar Nampo waar we overnachtten in een spa-hotel. Dit klinkt overigens veel luxer dan het is. Je hebt op de kamer een bad dat je kunt vullen met bronwater waar verschillende mineralen in zitten die goed voor je zouden zijn. Maar verder is er niet heel veel luxe. ‘S-avonds na het eten hebben we met een aantal mensen van de groep nog tafeltennis en biljart gespeeld met de gidsen en onze buschauffeur. Dat was erg gezellig en een welkome ontspannen afwisseling in een heftige reis als deze.