Als je op internet zoekt, zul je vast wel vaker zien dat de termen plant based, vegan, plantaardig en whole foods door elkaar gebruikt worden. Toch zijn er wel degelijk verschillen tussen waar deze woorden voor staan. Wat houdt plant based, vega(n) en whole foods in? Je leest het in dit blogartikel. Ook zal ik kort ingaan op waar ik sta met mijn eetpatroon.
Maar eerst even een disclaimer vooraf. Wat iedereen voor zichzelf verstaat onder vegan, plantaardig of plant based kan ook verschillen. Dus je ziet daar online ook nogal wat discussie over. Dit artikel geeft aan hoe ik deze termen gebruik. Iemand anders kan daar natuurlijk anders over denken.
Vega of vegan?
Laten we met het simpelste en meest bekende beginnen. Met vega bedoelen de meeste mensen en verpakkingen in de supermarkt vegetarisch. Dat betekent dus dat je geen producten eet waar een dier voor dood moet. Dus geen vis en vlees. Vegan of veganistisch gaat nog een stap verder. Je eet dan helemaal niks meer wat van dieren afkomstig is. Dus ook geen melkproducten, eieren en honing. Er zijn ook mensen met een veganistische levensstijl. Die hebben nu niet alleen een veganistisch dieet, maar gebruiken ook geen andere spullen en producten waar dierlijke ingrediënten in zitten of waar dierproeven voor zien gedaan. In dit artikel beperk ik me echter vooral tot dieet.
Maar wat is het verschil tussen vegan en plantaardig?
Veel mensen en fabrikanten gebruiken de termen vegan, plantaardig en plant based door elkaar. Toch is dat niet helemaal juist. Je zou misschien denken dat als je geen dieren en dierlijke ingrediënten eet dat er dan alleen planten overblijven om te eten. Maar er zijn natuurlijk ook steeds meer etenswaren in de supermarkt te krijgen die heel erg bewerkt zijn en daardoor niet echt gezond. Denk aan veel snacks, snoep, chips, kant-en-klare gerechten en ja ook sommige vleesvervangers en vegan kazen vallen hieronder. Die producten kunnen wel vegan zijn, maar zijn dan niet eigenlijk niet echt plantaardig of plant based te noemen.
Plantaardig, plant based en whole foods
Een plant based of plantaardig dieet wil eigenlijk zeggen dat je alleen dingen eet die van planten komen en niet ultra-bewerkt zijn. En ja, daar kun je behoorlijk over discussiëren. Zo vinden sommige mensen amandelmelk daar ook niet bij hoort, omdat er tijdens het proces veel voedingstoffen die van nature in de amandelen zitten verloren gaan. Maar aan de andere kant: als je er geen rare ingrediënten in doet die je ook niet zo in de natuur kunt vinden, zou je het ook weer wel plant based kunnen noemen.
De meeste mensen die een whole foods, plant based dieet volgen, hanteren die eigenlijk heel strikt. Die eten alleen plantaardige ingrediënten die niet bewerkt zijn op een manier waarbij er voedingsstoffen verloren gaan of waar kunstmatige ingrediënten aan zijn toegevoegd. Zij gebruiken vaak ook geen olie, witte rijst of suiker. Olijfolie zou je dus als een plantaardig of plant based voedingsmiddel kunnen beschouwen, maar het is geen whole foods. Wat olijven dan weer wel zijn.
Je bepaalt het zelf
Zoals aan het begin van dit artikel gezegd, hanteren mensen verschillende definities van deze termen. En dat is ook logisch. Je bepaalt uiteindelijk zelf hoe je je dieet wilt inrichten. Het is dus eigenlijk maar net een beetje hoe je ernaar kijkt. Natuurlijk spreekt het voor zich dat hoe meer plantaardig en hoe minder bewerkt eten je eet, hoe gezonder het is. Maar je moet je er vooral ook prettig bij voelen, anders is het lastig vol te houden.
Ik vind het zelf ook niet prettig om me in één deze hokjes te plaatsen, maar soms is het voor de duidelijkheid naar de buitenwereld nu eenmaal nodig. Als je bij iemand gaat eten of naar een restaurant gaat, is het handig als je van tevoren een duidelijk beeld kunt geven van je dieetwensen, zonder voor elk product apart te moeten aangeven of je het wel of niet eet.
Waar sta ik?
Zoals je in de ondertitel van dit blog ziet, definieer ik mijzelf sinds een paar jaar als vega(n). Dus met een n tussen haakjes. Ik eet sinds de zomer van 2017 geen vlees meer en sinds een jaar later ook geen vis meer. Dat zou je dus vegetarisch kunnen noemen. Maar ik eet eigenlijk ook nauwelijks melkproducten en eieren. Helemaal veganistisch is mijn eetpatroon niet, omdat ik met uit eten of afhalen soms nog wel gerechten eet waar ei of melk in verwerkt is.
Thuis, als ik zelf kook, eet ik wel volledig veganistisch. Maar helemaal plant based gaan… Tja, ik zou het heel graag willen hoor, maar ik vind het nog te lastig. En eerlijk is eerlijk. Ik eet ook graag frietjes, chips en wat chocolade en andere ongezonde dingen op zijn tijd. Dus ik denk dat volledig plant based of zelfs whole foods, plant based er voor mij niet in zit. Wat ik mijzelf in elk geval wel heb voorgenomen voor dit jaar is om nog meer groente en fruit te eten en minder kant-en-klare vleesvervangers. Of met dat ook gaat lukken? De tijd zal het leren. In de eetoverzichten van komend jaar kun je in elk geval mijn voortgang volgen.